Szacunek dla rosyjskich dysydentów

Pytanie wykrzykiwane przez Martę Lempart, adresowane do miliona przebywających w Europie emigrantów z Rosji, „gdzie jesteście, kiedy świat protestuje” oczywiście jest retoryczne. Ale gdy się w Warszawie pokazała mała grupka „biało niebiesko białych” Rosjan, kiedy krzyknęła „jesteśmy tu”, usłyszeli „wypierdalać”…

Amerykanie palili karty powołania do Wietnamu i uciekali np. do Kanady. Kanadyjczycy mieli im kazać „wypierdalać”? Dziś np. Syryjczycy uciekają przed wojną. Mają „wypierdalać”? Owszem, słyszeli to często i nadal słyszą. Mają wracać i walczyć, mówią im nasi okrutnie nierozgarnięci rodacy, choć konia z rzędem każdemu, kto by im potrafił choćby wskazać stronę frontu, na który mają się udać, żeby było „słusznie”. „Wypierdalać” wrzeszczy w ich stronę alt-prawica i nawet wciela w czyn te słowa, a my się oburzamy, bo to okrutne.

Marta mówiła o empatii. Należy się ofiarom w Buczy, a nie Rosjanom, którzy wszystko robią nie dość i nie wtedy, kiedy trzeba. No, tak… W słowach potępienia bierności Rosjan brzmi przekonanie, że jesteśmy lepsi. Otóż ja sporo pamiętam. Nie jestem w żadnym stopniu pewny, że stać byłoby mnie na antywojenny protest, gdybym mieszkał w Moskwie albo Nowosybirsku – bo protest oznacza tam często brutalne aresztowanie i drakoński wyrok. I od dawna w tych miejscach żadne heroiczne często próby nie dają niczego. Na pewno nie stanąłbym samotnie naprzeciw czołgom w Pekinie 4 czerwca 1989. Itd. Choć wielokrotnie stać mnie było na odwagę, na którą akurat nie stać było nikogo z ludzi wokół mnie. Zazdroszczę tym, którzy pewność mają. Ale przyznam, że niezupełnie im wierzę.

Swego czasu ogromna większość ludzi Zachodu uważała za komunistę każdego przybysza z politycznego Wschodu, bo pochodziliśmy z komunistycznych krajów. Słusznie uważaliśmy to za głupotę i za krzywdzącą, a nawet krzyczącą niesprawiedliwość, skoro to Zachód skazał nas na sowiecką niewolę. A przecież 80% z nas głosowało w farsie wyborów, miliony zapisywały się do komunistycznej partii, dziesiątki milionów do komunistycznych organizacji, defilowaliśmy w pochodach, uczestniczyliśmy w całym w tym cyrku, donosiliśmy na siebie nawzajem o wiele bardziej masowo niż zawstydzeni chcielibyśmy dzisiaj przyznać.

Biało-niebiesko-białym należy się szacunek taki, na jaki zasługiwali dysydenci z krajów komunistycznych. Nie znajdują go, wykluczani zewsząd.

„Wypierdalać” nigdy nie było moim ulubionym środkiem wyrazu, podobnie jak „to jest wojna”. No, oba hasła były natomiast oczywiście prawem brutalnie zaatakowanych kobiet i nie mnie — podstarzałemu samcowi, który w tych sprawach powinien przede wszystkim i najpierw zastanowić się nad własną współodpowiedzialnością za patriarchalizm — nie mnie oceniać to i komentować. Ale ta scena jest jak z seansu nienawiści. Nic się nikomu nie stało, ale to była okrutna scena.

Wybór „dosadnego języka” pokazał swoje konsekwencje. Polityka nie jest niewinna. A ja wciąż wierzę, że może być.