Pomyślmy o narzędziach, jakimi dysponujemy realnie, pozbądźmy się zaś złudzeń, którym najwyraźniej ulegamy. W ciągu pięciu lat rządów PiS jedyne głosowanie, w którym głosy opozycji przesądzały o wyniku, dotyczyło zakazu hodowli zwierząt. Wszystkie inne głosowania miały przebieg „siłowy”, a udział opozycji w politycznej logice władzy służył niemal wyłącznie jej upokorzeniu. W niektórych innych przypadkach – zwłaszcza ostatnio – wyraźnie widoczne były też jednak zabiegi pozyskania opozycji dla planów władzy. Przykładem jest nie tylko słynne głosowanie w sprawie podwyżek, ale również skuteczne próby uwikłania opozycji w manewry towarzyszące głosowaniu prezydenckiemu po kompromitacji z 10 maja, kiedy obóz władzy potrzebował legitymacji wyborów poprzez udział w nich opozycji. Czym istotnym – poza językiem ostrej konfrontacji – różni się rola opozycji w parlamencie od tej, którą w latach PRL wypełniały ZLS i SD, a również koło poselskie Znak? Czy koncentracja na „oficjalnej polityce” rzekomo lub rzeczywiście uprawianej w parlamencie nie oznacza w rzeczywistości wyłącznie uznania fikcji parlamentaryzmu? Czy dadzą się pomyśleć inne narzędzia politycznej zmiany, czy doświadczenia ostatnich lat i wszystko, co widzimy w proteście kobiet dzisiaj, pozwalają je dostrzec, czy da się wyobrazić konstruktywny polityczny program zmiany zwieńczony wyborami?