Dlaczego dwa bloki opozycji są samobójstwem – elementarz D’Hondta

Pomysł wydaje się sprytny i „chodzi w kuluarach”.

Dwa bloki opozycji przeciw PiS. Jeden konserwatywny, drugi lewicowy. Jeden liczy na przejęcie głosów wahających się dotychczasowych zwolenników PiS. Drugi kumuluje „energię protestów” i jest bezkompromisowy w sprawach rozdziału kościoła, aborcji, praw LGBT, uchodźców na granicy i wszystkich tych tematów, które „polityczne centrum” wolało dotąd uznawać za „tematy zastępcze” i unikało „radykalnych” stanowisk w obawie przed utratą znacznej części poparcia. Ten pomysł jest samobójstwem. Niestety będzie nim również za chwilę, kiedy kolejne sondaże ujawnią skutki Polskiego Ładu i skandalu Pegasusa, notowania PiS znowu spadną, opozycja upewni się, że warto czekać, a komentatorzy uwierzą, że wybory obecna władza przegra zaplątany we własne nogi zupełnie niezależnie od tego, kto i z czym przeciw niej wystartuje.

Polityka

Dwa bloki opozycji przeciw PiS. Jeden konserwatywny, drugi lewicowy. Jeden liczy na przejęcie głosów wahających się dotychczasowych zwolenników PiS. Drugi kumuluje „energię protestów” i jest bezkompromisowy w sprawach rozdziału kościoła, aborcji, praw LGBT, uchodźców na granicy i wszystkich tych tematów, które „polityczne centrum” wolało dotąd uznawać za „tematy zastępcze” i unikało „radykalnych” stanowisk w obawie przed utratą znacznej części poparcia. Ten pomysł jest samobójstwem. Niestety będzie nim również za chwilę, kiedy kolejne sondaże ujawnią skutki Polskiego Ładu i skandalu Pegasusa, notowania PiS znowu spadną, opozycja upewni się, że warto czekać, a komentatorzy uwierzą, że wybory obecna władza przegra zaplątany we własne nogi zupełnie niezależnie od tego, kto i z czym przeciw niej wystartuje.

Polityka

Z politycznego punktu widzenia oczekiwany sojusz Hołowni z Tuskiem wydaje się aberracją, ponieważ wartość Hołowni – o czym jemu samemu mówić jest niezręcznie – polega głównie właśnie na tym, że nie jest Tuskiem i ze „starą polityką” nie ma niczego wspólnego. Ten atut Hołownia straci natychmiast, kiedy się z Tuskiem dogada, ustalając podział miejsc na wspólnej liście. Mamy tu doświadczenia.

Na przykład Barbara Nowacka i jej Inicjatywa Polska. Przystępując do KO Nowacka wygłosiła kilka skądinąd słusznych deklaracji, że w sytuacji „walki o wszystko” pora zapomnieć o najważniejszych nawet postulatach i skoncentrować się na ratowaniu państwa. Można tu pominąć rozważania o szansach jej postulatów nawet w sytuacji wygranej KO z PiS, bo jej postulaty nadal będą „kontrowersyjne” i sondażowo kłopotliwe, a zagrożenie prawicowym populizmem nie zniknie. Wystarczy przyjąć do wiadomości, że Barbara Nowacka na tym sojuszu straciła cały swój polityczny potencjał i samodzielną siłę. Nie wniosła żadnych „lewicowych głosów” do Koalicji, a przeciwnie – na lewicy straciła wiarygodność. Podobny los czeka Hołownię i Hołownia dobrze o tym wie. Sojusz z Tuskiem w dodatku pozbawi go szans na przeciągnięcie głosów wahających się konserwatywnych pisowców. Ale straty odniesie również Tusk, bo obecność Hołowni może odstraszyć tych zwolenników PO/KO, którzy wiążą nadzieje z jej domniemanym „lewym skrzydłem” kojarzonym dotąd – nieważne, czy słusznie, ważne, że kojarzonym – z Rafałem Trzaskowskim.

Dobrej alternatywy dla Hołowni nie ma w żadnym scenariuszu według reguł, do których politycy przywykli. Narracyjnie jest w kłopocie i kiedy musi uzasadnić odmowę porozumienia, mówi z konieczności – jak mówi się zwykle w takich razach – o różnicach programowych. Konia z rzędem temu, kto je wskaże, Hołownia o tym kłopocie dobrze wie, celując przecież w to samo „centrum”, w które mierzy również Tusk. Dlatego będzie z pewnością twierdzić, że program PL 2050 przede wszystkim jakiś istnieje, a programu Platformy nie ma. Wszystko to gadanina, w dodatku niezbyt prawdziwa, a chodzi w niej wyłącznie o to, że porozumienie z KO byłoby dla projektu PL 2050 wyrokiem. Startując jednak osobno i chcąc „się policzyć” Hołownia skończy z kolei jak Biedroń, który w wyborach europejskich zamiast spodziewanych na podstawie sondaży kilkunastu procent wylądował z wynikiem 6%, więc niewiele ponad progiem. Większość zwolenników „nowej nadziei” Wiosny Biedronia przy urnach, w lęku przed PiS, zagłosowało jednak na „starą politykę” KE Schetyny, próbując „obstawić pewniaka”. Wyjściem dla Hołowni – w moim przekonaniu jedynym – są prawybory. Tylko one – zapewniając w miarę swobodny wybór bez zagrożenia ze strony PiS – pozwolą mu policzyć szable.

W całej tej dzisiejszej gadaninie – a może już tylko wczorajszej? – i Tuskowi, i Hołowni chodzi prawdopodobnie o „logikę etapu”. Obaj wierzą być może, że PiS z notowaniami na poziomie 20% lub mniej nie będzie już stanowił zagrożenia i że wybór będzie swobodny. Osobny start PL 2050 będzie nie tylko możliwy, ale będzie tym skuteczniejszy im bardziej Hołownia odróżni się od Tuska. Patrząc w ten sam sposób Tusk wykorzystuje czas, kiedy lęk przed trzecią kadencją PiS wyznacza wszystkie polityczne wybory po opozycyjnej stronie dla utrwalenia pozycji PO kosztem konkurencji, więc zwłaszcza Lewicy, ale również właśnie PL 2050.

Ale nie o prawyborach tym razem, a o czystej arytmetyce. O tym, czym grożą pomysły inne niż start przeciw PiS jedną listą. Wyobraźmy sobie dwa takie bloki przeciw PiS. Jeden z nich nazwałem tu KO. Może to być sojusz z PSL i Hołownią, więc „konserwatywny”, wbrew podniesionym tu zastrzeżeniom, z których wynikałaby raczej rekomendacja, by KO dogadała się jednak z SLD, „skręcając na lewo” i pozostawiając sojuszowi Hołowni z PSL grę na przeciągnięcie wyborców PiS, przy równoczesnym ratowaniu tożsamości kogoś w polityce nowego. Nie ma to jednak znaczenia dla czysto arytmetycznej lekcji z podstaw D’Hondta. Drugi z dwóch bloków opozycji nazwałem tu SLD – znów tylko umownie. Polityka nie ma tu żadnego znaczenia, bo znosi ją arytmetyczny wyrok.

Elementarz arytmetyki D’Hondta

Pod uwagę wziąłem dwa przykładowe rozkłady głosów – w obu opozycja dostaje w sumie więcej lub tyle samo głosów, ile PiS:

Wariant pierwszy: