Rekomendacje dotyczące turystyki wyborczej muszą się opierać na dwóch podstawowych elementach – przewidywanej liczbie mandatów w danym okręgu wyborczym, o które walczy lista, którą popieramy, oraz sile głosu w okręgu wyborczym rozumianą jako średnia liczba głosów w okręgu przypadająca na jeden mandat
W moich rekomendacjach trzymam się jednej żelaznej zasady – jeżeli ktoś decyduje się wyjechać i zagłosować w innym okręgu wyborczym, głosuje na tę samą partię, na którą oddałby swój głos tam gdzie mieszka. Turystyka wyborcza musi być neutralna dla ogólnokrajowego poparcia dla poszczególnych list opozycji.
Decydując się na głosowanie w innym okręgu wyborczym, głosuj w nim kandydata, co do którego jesteś przekonany. Poświęć czas, aby porównać kandydatów w okręgu wyborczym, w którym zagłosujesz.
Rekomendacja jest oparta na stanie wiedzy na koniec dnia 11.10.20203.
Każdy podejmujący decyzję o głosowaniu w innym okręgu wyborczym musi być świadom, że jego decyzja może przyczynić się do spadku poparcia jego preferowanej listy w okręgu wyborczym, z którego wyjeżdża, który może skutkować zdobyciem mniejszej liczby mandatów w tym okręgu przez popieraną przez niego partię. Kierunek turystyki wyborczej jest dobrany tak, aby prawdopodobieństwo, że ten głos przyczyni się do zwiększenia liczby mandatów w okręgu docelowym, jest większe od prawdopodobieństwa utraty mandatu w okręgu zamieszkania.
Koalicja Obywatelska – 12.10.2023
W 2019 Koalicja Obywatelska, przy ogólnokrajowym wyniku 27,4% zdobyła 134 mandaty.
Liczba głosów (w tysiącach) zdobytych w okręgach wyborczych przez Koalicję Obywatelską i liczba uzyskanych mandatów (kolory) w wyborach do Sejmu w 2019 roku.
Duża koncentracja wyborców Koalicji Obywatelskiej w okręgach wielkomiejskich, takich jak Warszawa, Poznań, Gdańsk, Wrocław, gdzie jest zazwyczaj wyższa frekwencja, a liczba mandatów często nie odpowiada zmianom demograficznym, powodowała, że liczba głosów przypadająca na mandat była wysoka. W przypadku KO w wielu okręgach przewidywania, o który mandat walczy, są obarczone dużym błędem. W rekomendacjach turystyki wyborczej dla tej partii koncentruję się więc na okręgu warszawskim, gdzie siła głosu jest najmniejsza, a pozytywny efekt w postaci dodatkowych mandatów poselskich jest oparty na masowym i skoncentrowanym głosowaniem w okręgach docelowych, gdzie jest duże poparcie dla PiS.
Okręg 19 Warszawa i zagranica
Warszawa jest najważniejszym elementem strategii turystyki wyborczej. W 2019 roku 581 tys. głosów oddanych na KO w okręgu nr 19 przełożyło się na 9 posłów. W okręgu siedleckim, który zaczyna się w Sulejówku, 270 tys. głosów na PiS też dało tej partii 9 posłów. Nierówna siła głosu między okręgami wyborczymi niszczy sens wyborów, gdzie każdy powinien mieć jeden równy głos. Wyborcy w Warszawie i za granicą, mają de facto tylko pół głosu. Aby głos warszawiaków był w tych wyborach tak samo ważny, muszą pojechać, zagłosować do innych mazowieckich okręgów — nr 18 siedlecki i nr 17 radomski.
W tych wyborach wyborców w okręgu 19 będzie jeszcze więcej niż 4 lata temu. 608 tys. Polaków zarejestrowało się, aby zagłosować w nadchodzących wyborach w komisjach zagranicznych. Frekwencja w głosowaniu za granicą wynosi około 90%, to oznacza, że możemy spodziewać się 550 tys. głosów dopisanych do okręgu warszawskiego w tych wyborach. To 236 tys. głosów więcej niż głosy Polonii w roku 2019.
Urząd miasta Warszawa w komunikacie wydanym 10 października podał, że do spisu wyborców w Warszawie dopisało się do 9 października 10 105 tys. osób, z tempa dopisywania się nowych osób można wnioskować, że do końca czwartku będzie dopisane ok. 140 tys. osób, cztery lata temu było to 50 tys. osób. Tylko z tego powodu w Warszawie zagłosuje 60 tys. osób więcej niż w 2019. Sumując efekt większej liczby głosujących za granicą oraz większą liczbę osób, które dopisały się do spisu wyborców, możemy szacować, że tylko z tych dwóch powodów w Warszawie będzie około 300 tys. więcej głosujących. Jeżeli warszawiacy zagłosowaliby 15 października tak jak głosowali w 2019, moglibyśmy spodziewać się 1,7 mln głosów. Siła głosu w okręgu 19 uległaby dalszemu osłabieniu z 69 tys. głosów na mandat do 85 tys. głosów na mandat.
Podsumowując te wyliczenia – wiemy dziś, że w okręgu nr 19 możemy spodziewać się 300 tys. dodatkowych wyborców w porównaniu z rokiem 2019. Nawet jeżeli z Warszawy wyjechałoby 300 tys. wyborców KO, w okręgu 19 byłoby tyle samo głosujących co 4 lata temu.
Rekomendacja dla wyborców KO z okręgu nr 19 – Warszawa, to masowy wyjazd do okręgu nr 18 – Siedlce, i okręgu nr 17 – Radom. O piąty mandat w okręgu nr 20, podwarszawskim toczy się walka między KO a PiS i o wyniku mogą przesądzić pojedyncze głosy. Naszą rekomendacją jest wsparcie tej walki turystyką wyborczą z Warszawy.
Nie możemy określić, ilu wyborców KO zdecyduje się na wyjazd z Warszawy. Bazowy scenariusz zakłada wyjazd 100 tys. osób. Wyjazd zarówno do okręgu siedleckiego, jak i do okręgu radomskiego ma takie samo prawdopodobieństwo zdobycia kolejnego mandatu dla KO. Proponuję następujący według miejsca zamieszkania:
– Wyborcy KO, którzy zdecydowali się głosować poza Warszawą, mieszkający w prawobrzeżnej Warszawie oraz w dzielnicach Śródmieście, Wola, Żoliborz, powinni wybrać głosowanie w okręgu nr 18 – Siedlce.
– Wyborcy KO, którzy zdecydowali się głosować poza Warszawą, mieszkający w dzielnicach Bemowo, Mokotów, Ochota, Ursus, Ursynów, Wilanów, Włochy, powinni wybrać głosowanie w okręgu nr 17 – Radom
– Wyborcy KO, którzy zdecydowali się głosować poza Warszawą, mieszkający w dzielnicy Bielany, powinni wybrać głosowanie w okręgu nr 20 – Podwarszawski.
Uwaga praktyczna dotycząca wyborów senackich
W okręgu nr 18 Siedlce są trzy okręgi senackie. W tym najbliższym Warszawy nie ma kandydata Paktu Senackiego. To jest okręg, który nie rokował szans na mandat senatorski, można tam przeciw PiS zagłosować na kandydata Bezpartyjnych Samorządowców. Jeżeli ktoś chce zagłosować na kandydata Paktu Senackiego, można pojechać dalej od Warszawy i zagłosować w jednym z dwóch innych okręgów senackich, które pokrywają się z okręgiem sejmowym nr 18. Jest to zaznaczone na poniższej mapce:
Okręgi senackie w okręgu sejmowym nr 18, gdzie można zagłosować na kandydata Paktu Senackiego
Okręg 20 Podwarszawski
W okręgu podwarszawskim historycznie wyniki wyborów były zbliżone do średnich krajowych. Poparcie dla KO i PiS jest prawie równe i trudno przewidzieć, która lista będzie miała w okręgu nr 20 więcej głosów. Podział 12 mandatów jest dosyć przewidywalny – Lewica, Trzecia Droga i Konfederacja, z poparciem około 10% w okręgu, zdobędą po jednym mandacie. Pozostałe 9 zostanie podzielone pomiędzy KO i PiS. Z tej dwójki lista, która zdobędzie choć jeden głos więcej, zdobędzie 5 mandatów. Z tego powodu, pomimo tego, iż jest to okręg wyborczy o niskiej sile głosu, wyborcy KO mieszkający w tym okręgu powinni głosować w miejscu zamieszkania.
Okręg 13 Kraków
W tym okręgu wyborczym KO ma stabilne poparcie do uzyskania 5 mandatów. Wyborcy KO mogą turystyką wyborczą wesprzeć walkę o kolejny mandat dla KO w okręgu 15 – Tarnów.
Okręgi 4 Bydgoszcz, 5 Toruń i 37 Konin
W okręgach województwa kujawsko-pomorskiego KO ma stabilne poparcie na 5 mandatów w Bydgoszczy i 4 mandaty w Toruniu. Wyborcy KO, którzy chcą wesprzeć swoje ugrupowanie w walce o kolejne mandaty powinni pojechać na południe i wybrać okręg nr 37 Konin. Tam KO ma szanse zdobyć kolejny mandat kosztem PiS.
Pozostałe okręgi wielkomiejskie – Wrocław, Poznań, Łódź
W okręgach z tymi dużymi miastami KO walczy o mandaty. Bazowanie na samej sile głosu, która jest dla tych okręgów mniejsza od średniej krajowej, sugeruje wyjazd do sąsiednich okręgów. Jednak w sytuacji, gdzie taki ubytek wyborców KO spowodowałby utratę mandatu, ryzyko jest zbyt duże. Rekomendacją dla wyborców KO w okręgach nr 3 Wrocław, nr 9 Łódź, nr 39 Poznań jest głosowanie w miejscu zamieszkania.
Pozostałe okręgi
Dla pozostałych okręgów wyborczych trudno jest przewidzieć wpływ turystyki wyborczej na wynik liczony w mandatach dla KO. Naszą rekomendacją jest głosowanie w miejscu zamieszkania.
Działania praktyczne
Jeżeli po przeczytaniu tych rekomendacji chcesz zagłosować na Koalicję Obywatelska w innym okręgu wyborczym, wybierz kandydata, na którego zagłosujesz w docelowym okręgu wyborczym.
Aby turystyka wyborcza była skuteczna, informacja o rekomendacji musi dotrzeć do możliwie szerokiego grona odbiorców. Jest to możliwe tylko przy aktywnym promowaniu tej informacji wśród wyborców danej opcji politycznej.
Jeżeli znasz inne osoby o takich samych przekonaniach politycznych, podziel się z nimi tą informacją. Wspólny wyjazd zaoszczędzi wam kosztów związanych z podróżą.
Podsumowanie – Koalicja Obywatelska
Koalicja Obywatelska jest ugrupowaniem, które może skorzystać najbardziej na turystyce wyborczej w okręgach mazowieckich. Dysproporcje z sile głosu pomiędzy Warszawą a okręgami siedleckimi i radomskim są na tyle duże, że masowa turystyka wyborcza wyborców KO do tych okręgów, pomimo dużych szans utraty jednego mandatu w Warszawie (zapewne na korzyść innej listy Opozycji) przełoży się na co najmniej dwa dodatkowe mandaty w okręgach, gdzie pojadą wyborcy KO.
Rekomendacje obejmują również scenariusz wyjazdu wyborców KO z tych okręgów, gdzie przy obecnym spodziewanym poparciu prawdopodobieństwo zdobycia kolejnego mandatu jest niskie, do tych okręgów, gdzie prawdopodobieństwo zdobycia kolejnego mandatu wzrasta przy założeniu dodatkowych wyborców KO z innych okręgów.
O autorze
Michał M. Majewski
Michał M. Majewski – analityk systemu wyborczego, autor petycji do Senatu dotyczącej zmian w kodeksie wyborczym dla zapewnienia prawidłowej liczby wybieranych posłów w każdych wyborach do Sejmu.
Tekst petycji do Senatu w sprawie zmian w kodeksie wyborczym – https://www.senat.gov.pl/prace/petycje/wykaz-tematow-petycji/petycja,684.html